Zanimljivi književni zapisi o Milošu Obrenoviću i Narodnoj biblioteci predstavljeni u Muzeju Hercegovine

U Muzeju Hercegovine predstavljene su knjige "Porodična prepiska kneza Miloša Obrenovića iz Arhivske zbirke Joce Vujića u Univerzitetskoj biblioteci u Beogradu" autora dr Tatjane Brzulović Stanisavljević i "Kuća nesagorivih reči: Narodna biblioteka 1838-1941. godine " istoričara Dejana Ristića.

U knjizi Tatjane Brzulović Stanisavljević zanimljivo je da vidimo sasvim novo lice kneza Miloša Obrenovića. U životu ima jedno javno lice koje pokazuje svima, ali postoji i ono skriveno.

"U ovoj prepisci i pismima sa najbližim članovima porodice dinastije Obrenović, otkriva se sasvim novo lice kneza Miloša za razliku od onoga javnog gde je bio preki gospodar u vladanju, a u pismima kada bi prekrili potpis niko ne bi poverovao da je to pisao on", kaže Brzulović-Stanisavljević.

Pisali su njegovi mnogobrojni pisari jer je on bio nepismen, ali autor govori da su joj ova istraživanja dokazala veliku sumnju u tu tvrdnju.

Novo je da je u svojim pismima knez Miloš pravi roditelj - nježan, brižan i savjetodavan.

Ukupno ima 179 pisama koja su sačuvana u arhivskoj zbirci Joce Vujića. Najveći broj pisama je sa knezom Mihailom - 131, sa ćerkom Petrijom ima 38, a 10 pisama je sa ostalim članovima porodice - bratom Jovanom i Jevremom, snahom Julijom i bratanicom Ankom Obrenović udatom Konstatinović.

Sva pisma su iz perioda Miloševe emigracije od 1839. do 1858. godine.

"U pismima sa Petrijom deli joj savete oko vaspitanja dece, jer je imala četiri sina, brine o njenom zdravlju, a sa druge strane Petrija je Milošu bila važna jer ga je ona izveštavala šta se zbiva u zemlji", pojasnila je Brzulović-Stanisavljević.

U prepisci sa sinom Mihailom je malo distanciraniji, osjeća se ljubav, nježnost i oni najviše govore šifovano jer je Miloš želio da se vrati na presto, a istovremeno svog sina Mihaila je spremao za budući presto. Iz pisama se vidi da ga je često ga je kritikovao zbog ponašanja.

U pismima koja su djeca pisala ocu, vidi se velika ljubav, poštovanje i strahopoštovanje, a jezik je arhaičan jer je mješavina srpskoga, slavenoserpskog i ruskog sa dosta turcizama.

Knjiga "Kuća nesagorivih reči" predstavlja istoriju Narodne biblioteke od osnivanja Nacionalne biblioteke u Kragujevcu 1838. pa do potpunog uništenja 1941. godine. Knjiga se sastoji od četiri dijela.

Narodna biblioteka čuvala je blago koje se nalazilo u depoima i trezorima na Kosančićevom vijencu i nestala je u plamenu 6. aprila 1941. godine kao posljedica planskog i smišljenog bombardovanja, a u sklopu toga je uništeno i duhovno blago srpskog naroda.

Sve knjige su nestale osim jedne u kojoj se nalaze žitija Svetog Save i Svetog Simeona Mirotočivog, koja je tih dana bila van biblioteke, a bila je u rukama profesora Vladimira Ćorovića.

"Nacionalni fond je 6. aprila 1941. godine brojao 500.000 bibliotečnih jedinica i sve je uništeno, što se vidjelo na osnovu kataloga knjiga", rekao je Ristić.

U periodu od tada pa do današnjih dana strčnjaci Narodne biblioteke su uspjeli rekonstruisati oko 490.000 naslova iz nacionalnog fonda.

Ne mogu se obnoviti i nabaviti unikatne bibliotečke jedinice - oko 1.200 srpskih srednjovjekovnih rukopisa, prvenstveno, bogosluženih knjiga, orjentalnih zbirki, foto i kartografskih zbirki, numizmatička, etnografskih...

Narodna biblioteka je najveća nacionalna biblioteka u ovom dijelu svijeta i najbogatija pokretna kulturna riznica u ovom dijelu sa oko šest milijuna bibliotečkih jedinica.

"Ove bibliotečke jedinice zauzimaju više od 97 dužnih kilometara građe i ispod Vračarskog platoa nalazi se čitav grad i većina smatra da je Narodna biblioteka samo ono što se vidi iznad zemlje. Naprotiv to je jedna piramida, a samo je vrh piramide nad zemljom, a ispod se nalazi podzemni depoi, trezori koji idu nekoliko spratova ispod zemlje. Svaki depo je 80x40 metara i to je 16.000 kvadratnih metara", objasnio je Ristić.

Interesanta istorijska predavanja i promocija knjiga nisu izazvale veliki interes, ali onaj ko je došao mogao je čuti mnogo značajnih podataka iz istorije srpskog naroda.

Ovo predavanje je organizovao Muzej Hercegovine povodom 65 godina od osnivanja.