Zašto vještice jašu metlu?

Stereotipna slika vještice je zlokobna žena koja u dugoj crnoj haljini i sa šiljatim šeširom na glavi leti na metli.

Ako ste se ikada pitali zašto je metla, u kolektivnoj mašti, postala glavni atribut ovih demonskih bića, objašnjenje leži u ražanom hljebu i drogi, tj. halucinogenoj gljivi ergot.

Naime, u srednjem vijeku, pa sve do renesanse, hljeb se u Evropi uglavnom pravio od ražanog brašna. A na raži raste ergot, pečurka koja u većim dozama može da bude smrtonosna.

U manjim količinama, međutim, ova gljiva je moćni halucinogen, objašnjava magazin "Atlantik", citirajući srednjovjekovne tekstove u kojima se opisuju ljudi pogođeni "iznenadnim ludilom" koji plešu ulicama do iznemoglosti.

Po povratku u normalno stanje, oni bi opisivali psihodelične vizije koje su pratile njihovo privremeno stanje transa.

Mnogo kasnije, u XX vijeku, švajcarski hemičar Albert Hofman objasnio je efekte LSD-a proučavajući ergot.

S vremenom ljudi su počeli da koriste ergot, ne više da bi mjesili hljeb, već zbog njegovih halucinogenih svojstva.

Koja je uloga metle u svemu tome? Poklonici ergota nisu mogli samo da progutaju pečurku jer bi ona na ovaj način mogla da izazove jake mučnine i kožne iritacije. Za "letenje" bez neželjenih posljedica, bilo je poželjno da drogu apsorbuju putem kože, posebno genitalija. A upravo tu dolazi do upotrebe metle, tačnije njene drške koja se premazuje pastom spravljenom na bazi ergota.

Godine 1976., američki psiholog Linda Kaporel iznjela je hipotezu po kojoj je krajem XVII vijeka država Masačusets bila žrtva "epidemije" ergotizma, a da je epicentar te pandemije bio Salem.