Četrnaest godina od bombardovanja SR Jugoslavije

U Srbiji se danas obilježava 24. mart, kao dan sjećanja na žrtve NATO bombardovanja i početak vazdušnih napada NATO agresora na tadašnju Saveznu Republiku Jugoslaviju.

Tokom 78 dana vazdušnih napada NATO snaga na Saveznu Republiku Jugoslaviju /SRJ/ 1999. godine ubijeno je najmanje 2.500 ljudi, a ranjeno i povrijeđeno više od 12.500, među kojima 2.700 djece. Napadi su počeli 24. marta 1999. godine, a posljednji se dogodio 10. juna u 13.30 časova na području sela Kokoleč nedaleko od Kosovske Kamenice.

Ukupna materijalna šteta procijenjena je na više desetina milijardi dolara. Uništeno je i oštećeno 25.000 stambenih objekata, onesposobljeno 470 kilometara puteva i 595 kilometara pruga. Oštećeno je 14 aerodroma, 19 bolnica, 20 domova zdravlja, 18 dječjih vrtića, 69 škola, 176 spomenika kulture i 44 mosta, dok je 38 razoreno. Uništena je trećina elektroenergetskog kapaciteta zemlje, bombardovane su rafinerije u Pančevu i Novom Sadu.

Nakon što je odluku o neprihvatanju stranih trupa potvrdila Skupština Srbije, koja je predložila da snage UN nadgledaju mirovno rješenje sukoba na Kosovu, NATO je 24. marta 1999. u 19.45 časova počeo vazdušne udare krstarećim raketama i avijacijom na više područja Srbije i Crne Gore.

Odluka o bombardovanju tadašnje SRJ donesena je, prvi put u istoriji, bez odobrenja Savjeta bezbednosti UN, a naredbu je tadašnjem komandantu savezničkih snaga, američkom generalu Vesliju Klarku izdao generalni sekretar NATO-a Havijer Solana.

Tokom agresije izvršeno je 2.300 vazdušnih udara na 995 objekata širom zemlje, a 1.150 borbenih aviona lansiralo je blizu 420.000 projektila ukupne mase 22.000 tona.

SRJ je napadnuta pod izgovorom da je krivac za neuspjeh pregovora u Rambujeu i Parizu o budućem statusu pokrajine Kosovo i Metohija.

NATO je lansirao 1.300 krstarećih raketa, izručio 37.000 "kasetnih bombi" od kojih je poginulo oko 200 osoba, a ranjeno više stotina, i upotrijebio zabranjenu municiju sa osiromašenim uranijumom.

U Kumanovu je 9. juna 1999. godine, poslije više grubih diplomatskih akcija, potpisan Vojno-tehnički sporazum. Tog dana je Savjet bezbjednosti UN usvojio Rezoluciju 1244, a u pokrajinu je upućeno 37.200 vojnika Kfora iz 36 zemalja "sa zadatkom da čuvaju mir i bezbjednost" i povratak više stotina hiljada albanskih izbjeglica dok se ne definiše najširi stepen njene autonomije.