Kulturna manifestacija u čast Svetog Save u Srpskom kulturnom centru u Parizu

Uoči praznika Svetog Save i upravo u čast prvog srpskog arhiepiskopa, u Srpskom kulturnom centru u Parizu organizovan je veoma raznovrstan i interesantno koncipiran kulturni događaj.

Manifestacija se sastojala iz tri dijela, koja su bila propraćena simboličnim uspinjanjem duž tri nivoa zgrade Centra, i u sebi je objedinila nekoliko eminentnih izlagača.

U prvom dijelu, sagovornici đakona Nenada Ilića, koji je vršio ulogu moderatora, bili su dr Andrej Jeftić, docent na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu Univerziteta u Beogradu i Njegovo preosveštenstvo vladika Grigorije.

Tema prve sesije bila je pismenost i knjiga, naročito u kontekstu Svetog pisma.

Andrej Jeftić podvukao je značaj prosvjetiteljske misije Svetoga Save, istakavši da je upravo opismenjavanje ono što razlikuje primitivne tribalne zajednice od onih civilizovanih, odnosno naroda.

Vladika Grigorije je govorio o Bibliji kao knjizi koja nije spisak zapovijesti i propisa izdiktiranih od strane Boga, već Bogom nadahnuta knjiga pisana od strane ljudi i radi ljudi, koja pritom nema za cilj da im prosto pruži određene informacije (informiše ih), već da ih oblikuje kao ličnosti (odnosno – formira ih).

Drugi dio manifestacije u centru svog interesovanja imao je sliku. Ovdje su sagovornici slikarke Jelene Jeftić bili takođe slikarka igumanija mati Efimija, kao i đakon Nenad Ilić, ovoga puta prvenstveno kao reditelj.

Govoreći o savremenom srpskom ikonopisu mati Efimija je istakla da je on utemeljen na srednjevjekovnom nasljeđu, koje je nazvala savršenim, između ostalog, i zbog toga što su se u tom periodu svi najeminentniji umjetnici bavili crkvenom umjetnošću.

Ona je, pored ostalog, podvukla i to da je uslov da neko naslika dobru ikonu veoma dobro poznavanje kako istorije umjetnosti, tako i najrelevantnijih savremenih umjetničkih zbivanja.

Na pitanje o tome može li pokretna slika poslužiti kao misionarski medij savremenoj Crkvi, Nenad Ilić iznio je veoma interesantna razmišljanja o tome da, nasuprot uvriježenom mišljenju da pokretna slika predstavlja zapravo nastavak zapadne umjetničke tradicije, a ne ikone i freske, pokretnu sliku ipak možemo prepoznati i na freskama na kojima se nerijetko jedna te ista ličnost slika nekoliko puta u različitim radnjama koje obavlja u okviru oslikavanog događaja.

Govoreći o razlici uloge i značaja koju slika ima danas u odnosu na Srednji vijek, Ilić se kritički osvrnuo na svojevrsnu inflaciju slika koja je danas na snazi, budući da u bilo kom televizijskom programu posmatramo oko 25 slika u sekundi, te je jasno da je slika u izvjesnom smislu obezvrijeđena u odnosu na doba kada je ona predstavljala rijetkost i imala mnogo veći (misionarski) značaj.

Treći i završni dio manifestacije predstavljao je razgovor o knjizi vladike Grigorija ”Preko praga”. Ne želeći da sam sudi o kvalitetima svoga djela, vladika se najviše zadržao na motivima i inspiraciji koji su ga podstakli da napiše ovu zbirku priča.

Centralnu ulogu u tom smislu igrala su ratna zbivanja i iskustva, o kojima vladika govori kao o traumi, ne zaboravljajući pritom ništa manje značajne primjere i epizode izuzetne ljudskosti koje je vidio i doživio od strane pripadnika sva tri zaraćena naroda.

O takvim slučajevima vladika govori kao o cvjetovima izraslim iz ratne tame, naglašavajući njihov značaj podsjećajući na to da unošenje i najmanje svjetiljke u mračnu prostoriju ipak proizvodi dominantan utisak da je u prostoriji svjetlost, a ne tama.

On je sa prisutnima podijelio detalje iz tri svoje priče: ”Sakib”, ”Krštenica” i ”Živa voda”. Aludirajući na svojevrstan uzlazni vhod kroz zdanje Srpskog kulturnog centra tokom ove kulturne večeri, vladika je svoje izlaganje završio poukom da svoj život treba da gradimo kao kuću čiji je temelj vjera, prozori nada, a krov bez čega sve drugo ostaje nepotpuno – ljubav.

Osvrćući se na konkretan sadržaj manifestacije, svoju pouku konkretizovao je rekavši da smo započeli od temelja koji je riječ, knjiga, nastavili sa ikonom, koja je naš prozor u onostrano, a završili pod krovom priče o ljubavi, i to prema svakom čovjeku, sljedujući Hristu, čak i neprijatelju!

Nakon zvaničnih izlaganja druženje je nastavljeno pitanjima i odgovorima, te spontanim razgovorom okupljenih, tokom kojeg je vladika zainteresovanima i potpisivao primjerke knjige.