U prisustvu velikog broja građana i potomaka zatočenika, te samo dva živa zatočenika, danas je na ostrvu Mamula obilježeno 70 godina od rasformiranja fašističkog koncentracionog logora „Mamula“ i „Prevlaka“ u kojem je od marta 1942. do septembra 1943. godine provelo 2.333 rodoljuba od kojih su brojni umrli ili strijeljani u toku zatočeništva.
Organizator obilaska ove tvrđave, u kojoj su bile zatvorske ćelije, bio je SUBNOR Herceg Novog i Trebinja. Poslije izlaska iz trajekta, oko 200 posjetilaca, tradicionalno je obišlo logor i zasadilo maslinu mira. Sjenima umrlih logoraša u samom logoru, i kasnije pred spomen bunarom polaganjem cvijeća i vijenaca, poklonila se delegacija Herceg Novog koju je predvodio predsjednik opštine Dejan Mandić, kao i predstavnici SUBNORA Trebinje, Tivat, Kotor, Budva i Prijepolje.
Tradicionalni „Čas istorije“, koji se održava na ovaj datum, u prisustvu velikog broja učenika hercegnovskih osnovnih škola i članova KUD „Ilija Kišić“ iz Zelenike, održao je, uz Senku Lučić-Mršić iz Risna, bivši logoraš, publicista, prvoborac i ambasador u penziji, Nedeljko Zorić. On je u svom nadahnutom govoru kazao da je na današnji dan prije 70 godina ovu tvrđavu napustio posljednji internirani rodoljub iz, po zlu čuvenog, koncentracionog logora.
U svom istupu Zorić je prvo objasnio kako je došlo do formiranja logora, odnosno opisao početak ustanka i otpora naroda Boke poslije prisvajanja ove teritorije fašističkoj Italiji. Posebno je naglasio da su prvi zatočenici tvrđave Mamula bile žene, djeca i starci iz popaljenih sela Pobora kod Budve, zatim stanovnici sela iz Gornjeg Morinja, te zarobljeni pripadnici partizanskog pokreta iz Boke, južne Hercegovine i Dalmacije. „Osveta italijanske vlasti prema bokeljskim ustanicima ogledala se iscrpljivanjem glađu, zatvorskim terorom, pokušajima indoktrinacije i na kraju osudama na smrt decenijske kazne zatvora“, rekao je Zorić i dodao da je pražnjenje logora na Mamuli počelo početkom februara 1943. godine kada je u Kotoru suđeno 103 zarobljenika od čega je 57 na smrt.
Govoreći o logoru „Prevlaka“, Zorić je istakao da su u tom logoru bili i kraljevski oficiri, te da je isti raspušten tek u oktobru 1943. godine. On je na kraju svog izlaganja rekao da je za očekivati da SUBNOR pokrene inicijativu za ispravljanje istorijske nepravde.
U ime SUBNORA Trebinje i južne Hercegovine učesnike skupa pozdravio je predsjednik Slavko Šanjević koji je istakao da su bila zatočena 182 Trebinjca, ali da ti podaci nisu konačni. „Odavde je na Kameno provedeno 50 Trebinjaca među kojima je bila i jedna žena, i tamo su ubijeni i ostavljeni po škripovima i jamama. Poslije rata su sahranjeni, te im je podignut spomenik“, rekao je Šanjević.
On je dodao da se ne može otići na Prevlaku i obići mjesto stradanje, jer to ne dozvoljavaju Hrvati.
Na skupu su još govorili: Branislav Ljumović-predsjednik SUBNOR-a Crne Gore-jugoslovenska opcija, Mihailo Kilibarda predsjednik SUBNOR-a Herceg Novi, Nedeljko Morić predsjednik MZ Luštica na čijoj teritoriji se nalazi Mamula i sekretar OO SUBNOR Herceg Novi Đorđe Zloković.
Ceremonija je završen zajedničkim druženjem i umjetničkim programom KUD „Ilija Kišić“ iz Zelenike.
Šta Vi mislite o ovome?