VIKILIKS OTKRIO - Zapad strahovao od Tita i SFRJ

U tajnim spisima iz 1976. navodi se da su se velike sile prilično plašile vladavine Josipa Broza Tita, koja je "opasan model za zapadnu Evropu".

Koliko je doživotni predsjednik SFRJ Josip Broz Tito bio moćan pokazuju, pored ostalog, američke depeše iz sedamdesetih koje je upravo objavio Vikiliks, a u kojima se navodi da je Zapad bio u strahu od jugoslovenskog komunizma.

Depeše otkrivaju da je Zapad takoreći drhtao od Tita, a to se posebno vidi u dokumentu poslatom 1976. iz Beograda.

Tu se, naime, navodi ocjena američkog državnog sekretara da je model vladavine Josipa Broza opasan za čitav Zapad.

"U skladu s govorom američkog državnog sekretara šefovima misije u Londonu, dok je Jugoslavija nezavisna od Sovjetskog Saveza, što nama odgovara, Titov komunizam je, s druge strane, opasan model za zapadnu Evropu. Zato bi možda bilo korisno da podsjetimo naše socijalističke prijatelje iz zapadne Evrope šta je u stvari jugoslovenski sistem, a šta nije. Postoji određena količina romantizma i maštanja da Jugoslavija predstavlja humani komunizam s demokratskim licem", navodi se u američkoj depeši iz sedamdesetih, koju je objavio Vikiliks.

Dalje se navodi da su samo u 1974. u Jugoslaviji bila 1.154 politička zatvorenika, što prijeti da ih na kraju bude više nego u Sovjetskom Savezu.

Dodaje se da u javnosti nema dovoljno pažnje za hiljade političkih zatvorenika koji su dospjeli na robiju zbog kritičkih izjava o državi i partiji ili zagovaranja veće autonomije za nacionalne manjine.

Hrvati navijali za raspad jugoslavije

U jednoj od narednih beogradskih depeša, takođe iz 1976, analiziraju se stavovi običnih ljudi o tome šta čeka Jugoslaviju poslije Titove smrti.

Niko nije bio siguran šta će se dogoditi, pa su se tako Hrvati nadali raspadu države, dok su se pojedini Srbi plašili takvog scenarija.

Neki od njih su tvrdili da će državu okupirati Rusi, a ima i onih koji su bježali iz zemlje ili molili da Amerika okupira Jugoslaviju prije Sovjeta.

Optimistični su očekivali da će Titov odlazak donijeti liberalizaciju.